Öncelikle açıklık getirilmesi gereken bir konu bulunmakta. Dayanıklılığını aradığınız madde saf toz salep mi yoksa hazır içim için hazırlanmış içinde bol miktarda şeker, nişasta ve süt tozu olan toz salep mi? Bu iki tozun raf ömrü birbirinden farklıdır.
Dayanıklılığından bahsetmeden önce içinde bol miktarda şeker ve nişasta bulunan salepleri tüketmenizi önermiyoruz. Bu hazır saleplerin içinde glikozdan topaklanmayı önleyici maddelere kadar vücudumuza zararlı bol miktarda katkı maddesi bulunur. İçerisindeki salep miktarı %2 ila 3 ü geçmez. Az da olsa doğal saf toz salep satın alıp kendiniz süz tozuyla değil kaliteli bir sıvı sütle hazırlayıp tüketmeniz çok daha sağlıklıdır. Salebe asıl yoğunluğunu ve tadını veren şey ise birlikte pişirdiğiniz sütün kalitesidir.
Hazır salepler piyasada salepli içecek tozu diye geçer ve genelde bu tozların raf ömrü 1 veya 2 yıldır. Net bir rakam veremiyoruz çünkü üretici firmalar farklı süreler verebiliyor. Doğal toz salep ise kolay kolay bozulmaz, buzdolabında muhafaza ettiyseniz bozulma ihtimali çok düşüktür. Fakat dikkat edilmesi gereken konu, doğal salep diye aldığınız toz salebe nişasta karıştırıldıysa bozulma ihtimali yükselir bu yüzde salep alırken güvenilir yerlerden almaya özen gösteriniz.
Toz Salep neden bu kadar pahalı? Süte karıştırıp içtiğimiz salebin, toz olarak elde edilmesi ise gerçekten çok zahmetli; topraktan köklerine zarar verilmeden çıkarılan bu yabani orkide soğanları, yıkandıktan sonra önce süt veya suyla kaynatılıyor; sonra ipe diziliyor ve güneş zarar vereceği için gölgede kurutuluyor. Sonra da değirmende toz haline gelene kadar öğütülüyor. Böylece aktarlarda ve marketlerde satılan toz salep elde ediliyor. 1 kilo kuru salep elde etmek için ortalama 2600 adet orkide köküne ihtiyaç duyuluyor ve her orkide çiçeğinde sadece iki adet kök bulunuyor. Ülkemizde yılda üretilen salep miktarı 45 tondur. Bu da gerçek toz salebin fiyatının neden pahalı olduğunu bize açıklıyor.
Salep neden yoğun kıvamlıdır? Salep, içinde bulunan "glikomannan" sayesinde sütle birleştiğinde şişiyor ve yoğunlaşıyor.
Salep sahte mi gerçek mi nasıl anlaşılır? Gerçeğini sahtesinden ayırmak için; gerçek salep krem veya bej rengi tonlarındadır. Ayrıca, gerçek salebi anlayabilmemiz için bir başka yol ise suya az miktarda salep tozu atarak gerçek olup olmadığını anlayabilirsiniz. Örneğin gerçek orijinal salep ise çok yüksek miktarda suyu bile kıvam haline getirebilmektedir. Sahte olan salep suya kıvam vermeyecek ve sıvı halde kalacaktır. Bu sebeplerden dolayı, bir salep ürünün gerçek olup olmadığını ancak bu yöntemle anlayabileceğimiz için mutlaka toz salep satın alarak bu testi uygulayabiliriz.
Gerçek salebi sahtesinden ayırabilmemiz için bir başka yöntem ise bir çay kaşığı kadar salep 5 litre suya kıvam verebiliyor ve jöle kıvamına getirebiliyor iken sahte salep hiçbir şekilde suyu kıvama getiremez. Normalde sahte salep değil de kg fiyatı çok pahalı olduğu için onu çoğaltmak isteyen kimi işletmeler içerisine daha çok nişasta, vanilya, krema veya şeker tozu hatta makarna evet yanlış duymadınız öğütülmüş makarna katarak az eser miktarda salep ekliyorlar ve doğal salep diye satılabilmektedir. Doğal bir çay kaşığı kadar salebi bir su bardağı süte ekleyerek yarım saat bekletilir. Daha sonra üstüne dört bardak kadar daha süt ekleyip karıştırıyoruz. Daha sonra ocağı alarak tekrar ateş altında pişirmeye başlıyoruz. Ek olarak, dikkat edilmesi gereken nokta ise ilk adımda bir bardak süt içerisine bir çay kaşığı kadar salebi karıştırdıktan sonra yarım saat bekleme süresine dikkat etmek gerekmektedir. Bekleme süresi yerine gelmediği zaman salep, kıvamını alamayacaktır.
Salebin vücudumuza faydaları;
- Afrodizyak özelliği kanıtlanmamış olsa da, tarçın ile birlikte tüketildiğinden ve tarçının da afrodizyak etkisi yüksek olduğundan vücut için böyle bir etkisi olabileceği de söylenebilir.
- İçerdiği yapışkan musilaj sayesinde dokuları iyileştirir, öksürük ve bronşite iyi gelir.
- Bağırsakları yumuşattığı için kabızlığa karşı faydalıdır.
- Mide rahatsızlıklarına iyi gelir, hazmı kolaylaştırır.
- Sütle pişirildiğinde vücuda güç ve kuvvet verir.
- Adet sancılarına iyi gelir.
- Vücudun ısısını dengeler.
- Kalbi kuvvetlendirir.