Şalgam suyu ne kadar dayanır sorusuna cevap ararken cevabı ev yapımı doğal şalgam suyu ve hazır şalgam suyu diye ikiye ayırmak gerekir. Kullanılan malzemeler aynı olsa da yapım aşamasındaki farklılıklar, doğal ve hazır şalgamın farklı sürelerde dayanmasına sebep olur.
Şalgam suyu neden yapılır diye arattığınızda internette genelde şalgam bitkisinden yapıldığı yazar. Şalgam turpgiller familyasından olan, görüntü olarak pancara daha çok benzeyen, olgunluğuna göre beyazdan mora kadar farklı renk skalasına sahip bir sebzedir. Şalgam suyu yapımında şalgam kullanılsa da şalgam suyunun ana maddesi ise siyah havuçtur. 10 litrelik şalgam suyu hazırlanırken içine 1 adet orta boy şalgam koyulurken 1 kg siyah havuç konur. Siyah havuç aynı zamanda mor ve kırmızı havuç olarak da adlandırılabilir. Orijinal ev yapımı şalgam sularında şalgam kullanılsa da çoğu hazır şalgam suyu sadece siyah havuçtan yapılır. Kafa karıştıran şalgam suyunun ana maddesi sorusuna cevap verdiğimize göre şalgam suyu ne kadar dayanır sorusuna geçebiliriz. Yazının devamında ise şalgam suyu hakkında çok fazla bilinmeyen konulara ve istatistiki bilgilere değineceğiz.
Şalgam Suyu Ne Kadar Dayanır?
Ev yapımı şalgam suyu ve hazır şalgam suyu arasındaki en büyük fark ev yapımı şalgam suyunun üzerinde zamanla oluşan tortudur. Hazırladığınız karışımı mayalanması için bir kenara bıraktığınızda bir kaç gün sonra üzerinde tortular oluşmaya başlar. Bu tortular şalgam suyunun bozulduğu anlamına gelmez. Tortular, kimyasal tepkimeler sonrası oluşur. Oluşan tortuyu kaşık yardımıyla alıp şalgam suyunu gönül rahatlığıyla tüketebilirsiniz. Ev yapımı doğal şalgam suyunu buzdolabında 4 ay bozulmadan saklayabilirsiniz. Şalgam suyu uzun süre dayanan fakat çok çabuk bozulabilen bir içecektir. Bu yüzden saklama koşullarına özellikle dikkat etmeniz gerekir. Şalgam suyu çok fazla ısı değişimine maruz kaldıysa çabuk bozulur. Bozulduğunu çok rahat anlayabilirsiniz. Tadı sanki asitli bir içecek içiyormuş hissi verir. Eğer plastik şişelerde muhafaza ediyorsanız plastik şişe şişer ve alt kısmı bombe yapabilir. Şişeyi açtığınızda sanki kola açar gibi şalgam suyu içinden baloncuklar yüzeye çıkmaya başlar. Bu şekilde asitlenen şalgam suyunun tadı pek hoş olmaz ve bozulduğunu kolayca anlayabilirsiniz. Bu şişme durumundan dolayı şalgamı plastik şişelerde değil cam şişelerde muhafaza etmenizi öneriyoruz. Hazır şalgam suları ise yüksek ısıda pastörize edildiği için doğal şalgam suyuna göre çok daha fazla dayanır. Genelde şişelerin üzerinde; kapağı açıldıktan sonra 3-4 gün içerisinde soğuk olarak tüketilmesi önerisi yazar. Hazır şalgam suları daha uzun dayansa da zamanla tadını kaybeden bir içecek olduğu için çok uzun süreler bekletmemeniz, içeceğinizden daha fazla zevk almanızı sağlar.
Şalgam Suyu Hakkında Az Bilinen Gerçekler
- Yukarıda da söylediğimiz gibi şalgam suyunun ana maddesi şalgam değil siyah havuçtur. Orijinal şalgam sularında siyah havuçla birlikte şalgam turpu hatta bazı yörelerde pancar bile kullanılırken hazır şalgam suları her zaman olmasa da genelde sadece siyah havuçtan yapılır.
- Şalgam suyunun mayalanmasını sağlayan kepekli bulgurdur. Ev yapımı şalgamlarda mayalama işlemi için bulgur olmadığı durumlarda ekmek kullanılabilir.
- Şalgam suyunun büyük bir bölümü, ikliminden dolayı Adana, Mersin ve Osmaniye'de üretilir. Hava sıcaklığından dolayı maya en iyi bu illerde tutmaktadır. Dünya şalgam suyu üretiminin %90'ı Adana'dadır.
- Şalgam suyu en çok Adana'da üretilse de Tarsuslular hızlı davranıp şalgam suyu için patent belgesi almışlardır.
- Bunun üzerine Adana Ticaret Odası şalgam suyu için coğrafi işaret tescil belgesi alarak şalgam suyuna sahip çıkmıştır. Tarsus'ta üretilen şalgam suyuna Tarsus Şalgamı adı verilmiştir.
- Mayalamadan dolayı en çok şalgam suyu Adana'da üretilse de, şalgam suyunun ana maddesi olan siyah havuç en çok Konya'da üretilir. Konya Ereğli'de, siyah havuç toprak yapısından dolayı %100 verimlilikle üretilir.
- Siyah havuca rengini içindeki anthocyanin maddesi ve az miktarda bulunan alfa karoten vermektedir. Vücut bu pigmenti A vitamine dönüştürür. Bu vitamin cilt ve göz hastalıkları için faydalı olmasının yanında kalp hastalıkları ve kanseri de önler. Siyah havucun içinde bulunan anthocyanin adı verilen mor pigmentler antioksidan işlevi görür.
- Pandemiyle birlikte dünyada probiyotik ürünlere yönelim arttığı için şalgam suyu üretiminde ülkemiz iki yıldır rekor üstüne rekor kırıyor. Türkiye'de üretilen şalgam suyunun 3 te 1'i 50 ye yakın ülkeye ihraç ediliyor.
- Şalgam suyu sektöründe 20 bin kışı çalışırken 2020 yılı itibariyle yılda 60 milyon litre şalgam suyu üretimi gerçekleştiriliyor. Türkiye'de kişi başı yıllık şalgam tüketimi 2,5 litreyken bu miktar Çukurova bölgesinde 5 litreye kadar çıkıyor.
- Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu Bölgesinde acılı şalgam suyu tercih edilirken diğer bölgeler en çok acısız şalgam suyu tercih ediyor.
- Acılı şalgam suyu süs biberle elde ediliyor. Yapım aşamasında karışıma katılan süs biberler sayesinde acılı şalgam elde edilebilirken acısız şalgama süs biber turşusu katarakta acılı şalgam suyu elde edilebilir. Bu şekilde süs biberi turşusu katılması şalgamın dayanma süresini azaltabiliyor.
- Şalgam suyu çok faydalı olsa da, çok fazla tuz içerdiği için tansiyon sorunu olanların ve hamilelerin çok fazla şalgam suyu tüketmesi önerilmemektedir.
