Vegan peyniri çok geniş bir konu. Ne kadar geniş olduğunu şöyle açıklayalım. İçinde hayvansal gıda bulunmayan fakat tadı ve görüntüsü peynire benzetilmiş her şeye vegan peyniri denilebilir. Vegan peyniri denmesinin sebebi peynire benzemesinden kaynaklanmaktadır. Aslında bizim bildiğimiz sütten yapılan peynirle uzaktan yakından alakası yoktur. Veganlık dünyada oldukça yaygın olsa da ülkemizde hala dünyadaki kadar yaygın değil. Dünyada ilk olarak 1980'lerde üretilen vegan peynirler, ülkemizde son 5 yıl içinde üretilmeye başlandı. 1980'lerde üretilen vegan peynirler tatsız tuzsuz olduğu için çok fazla tutmadı fakat günümüzde kullanılan aromalar sayesinde vegan peynirler oldukça rağbet görmekte.
En yaygın ham maddesi soya olan vegan peynirler, kuruyemiş, hindistan cevizi, sebze kökleri ve un ile de üretilebilmektedir. Haşlanmış soya fasulyesinden elde edilen ve asit ya da tuzlu bileşiklerle kestirilerek elde edilen bir çeşit vegan peyniri olan tofu, en çok bilinen vegan peyniridir. Ülkemizde ise Trakya Çiftliği markası 2015 yılından bu yana vegan peynirleri üretip Migros'ta satışa sunmaktadır. Yukarıda da dediğimiz gibi vegan peynirlerin ana maddesi çok fazla değişkenlik gösterir. Bu yüzden vegan peyniri nasıl saklanır, vegan peyniri ne kadar dayanır sorularına cevap vermek oldukça zor. Trakya Çiftliğinin ürettiği vegan peynirlerinin ana maddesi bezelye ve patates proteinidir. Bunun yanında hindistan cevizi yağı ve ayçiçek yağı kullanılarak vegan peyniri elde edilir. Her işlenmiş gıdada olduğu gibi hazır vegan peynirlerin içinde de bozulmaması için koruyucu katkı maddeleri vardır. Trakya Çiftliği ürettiği vegan peynirlerinin son tüketim tarihleri genellikle üretim tarihlerinden itibaren bir yıl oluyor. Fakat şikayet var gibi sitelere bakarsanız Trakya Çiftliği vegan peynirlerinin son tüketim tarihlerinden önce bozulduğu ve küflendiği hakkında çok fazla şikayet görürsünüz. Bu yüzden vegan peynirleri tüketirken dikkatli olmakta fayda var.
Vegan Peyniri Nasıl Saklanır?
Trakya Çiftliği markası ürettiği vegan peynirler için +4 - +10 derece sıcaklıkta saklanması gerektiğini söylüyor.
Ev Yapımı Vegan Peynir Ne Kadar Dayanır?
Quora.com üzerinde sorulmuş olan vegan peynir ne zaman bozulur sorusuna bir yazar şu şekilde cevap vermiş. "Genellikle biz yaptığımız vegan peynirini 1-2 hafta içinde tüketiriz. 2 hafta içinde tüketmezsek 3. haftadan itibaren bozulmaya başlıyor." Ev yapımı vegan peyniri koruyucu içermediği için hızlıca bozulma eğiliminde. İşlenmiş vegan peynirler koruyucu maddelerle çok daha uzun süre bozulmadan kalabiliyor.
Vegan Peyniri Neyden Üretilir?
- Yağlı Yemişler: Kaju fıstığı, Macadamia fındığı, badem, fıstık, fındık gibi kuruyemişler, beyaz renkleri ve aromalarıyla vegan peynir çeşitlerinin ana malzemesi olarak tercih edilmektedir.
- Katı Bitkisel Yağlar: Vegan peynirlerin üretiminde hayvansal yağların yerine katı bitkisel yağlar kullanılmaktadır. Vegan peynir üretiminde en sık tercih edilen yağlar ise Hindistan cevizi yağı, hurma yağı veya aspir yağı olarak sıralanabilir.
- Shiro Miso: Beyaz soya ezmesi olarak bilinen shiro miso, vegan peynir çeşitlerinde sıklıkla tercih edilen bir üründür. Soya fasulyesinin fermente edilmesiyle oluşan miso ezmesi, peynirin tuzlu ve aromalı olmasını sağlıyor.
- Tapyoka Unu: Vegan peynirlere kıvam vermek için kullanılan tapyoka unu, hazırlanan peynirlerin daha ipeksi, homojen dokuda ve uzun ömürlü olmalarını sağlamaktadır.
- Agar Agar Tozu: Deniz yosunlarından elde edilen bir tür jelatin olan bu madde özellikle olgunlaştırılmış vegan peynirlerin sertleşmesi için kullanılmaktadır.
- Vegan Peynir Mayası: Paketlenmiş halde satılan vegan peynir mayası, isminden de anlaşılacağı üzere vegan peynir çeşitlerinin ana malzemelerinden biridir. Bitki çeşitlerinin üzerlerinden toplanan laktik asit bakterilerinden elde edilmektedir.
Vegan peynirler sadece veganlar için değil süte alerjisi olan kişiler için de önerilmektedir. Süt alerjisi zannedildiğinden daha yaygın bir problemdir. Fakat ekşisözlükteki yorumlara bakarsak vegan olmayıp bu peyniri deneyenlerin genel olarak vegan peynirleri hakkında pek olumlu konuştuğunu söyleyemeyiz. Tüm yorumların özeti olarak ekşisözlükten aldığımız şu yorumu yayınlasak yeterli olur diye düşünüyorum: "Bunu gerçekten severek tüketebilecek biri olduğunu sanmıyorum. kesinlikle yenilebilecek bir yanı yok, gıda gibi değil, gıda olmayan bir şeyi yemeye çalışıyor gibi... denediğim marka; Trakya Çiftliği."
